اگر یک میکروفون دستتان بگیرید و از مردم کوچه خیابان بپرسید که: «ببخشید شما فکر می‌کنید عمده‌ترین مشکلات پیش روی ما کدام خواهند بود؟»، احتمالاً بعد از شغل و ازدواج که لقلقه زبان همه ماست، خیلی از مردم خواهند گفت: بی‌آبی، کم‌آبی، خشک‌سالی و …. آینده پژوهی بحران آب
درست است. وقتی پای یک مسئله جدی، وقتی پای یک بحران، از نشست‌های تخصصی و کلاس‌های درس دانشگاهی به میان عامه مردم کشیده شود، این یعنی ما واقعاً با یک بحران روبرو هستیم و احتمالاً کار از نشست و جلسه و ستون اختصاصی در روزنامه گذشته و ما داریم خودمان را برای دوران پسابحران آماده می‌کنیم.
و امروز برای ایران ما، آب، همین وضعیت را دارد. شکل زیر را نگاه کنید:
سناریوسازی مدیریت آب
بحران آبی تا سال ۲۰۴۰
آینده پژوهی بحران آب
تا ۲۳ سال دیگر یعنی در سال ۲۰۴۰ میلادی ما در بحران شدید آبی قرار خواهیم داشت. یعنی میزان استفاده ما از منابع آبی شامل آب‌های جاری، منابع زیرزمینی و آب‌های تصفیه شده‌ای که به چرخه مصرف برگردانده شده‌اند (water withdrawn) نسبت به میزان کلی تأمین آن (water supply) در بازه بحران شدید قرار خواهد گرفت.
یک نکته بسیار مهم دیگر که باید به آن توجه زیادی کرد این است که از میان ۳۳ کشور جهان که بحران آبی را در ۲۰۴۰ تجربه خواهند کرد، ۱۴ کشور در منطقه ماتم‌زده خاورمیانه خواهند بود. همه کشورهای اطراف ما هم به اندازه ما در همین وضعیت قرار دارند. این یعنی تجمع همه تشنه‌ها در یک‌جا و رقابت شدید بر سر قطره قطره آب.
با این توضیحات کوتاه، نظر شخصی بنده این است که ما در هر دو طرف معادله با چالش روبرو هستیم. در طرف عرضه آب، منابع آبی پایدارمان را تا جایی که می‌توانستیم مصرف کردیم و در طرف تقاضا نتوانستیم الگوهای مصرف خود را تغییر دهیم. بنابراین فکر می‌کنم که باید مقوله دیگری را وارد این معادله کنیم و از نظر من، آن مقوله فناوری است.
این مسئله بدان معنا نیست که فناوری در کشور ما و در مسئله مدیریت آب دیده نشده است. بلکه بدین معنی است که فناوری باید از موضوعی حاشیه‌ای به بطن مدیریت آب آورده شود.
در ادامه، برخی از فناوری‌هایی که در کشورهای دیگر به طور جدی در موضوع آب مورد استفاده قرار می‌گیرند معرفی شده‌اند؛
- استارت‌‌آپ‌های ریز و درشتی که به سراغ موضوع آب آمده‌اند.
- استفاده از نانو فناوری در تصفیه آب
- کنترل کننده‌های آبیاری
- تغییر سوخت خودروها
- فناوری نمک‌زدایی
- در دسترس قرار دادن داده‌های بزرگ
- استفاده‌های جدید نظامی
- تغییر طراحی توالت
- استفاده از پهپادها در جمع‌آوری و تحلیل داده‌ها برای مدیریت آب
- تصفیه‌های با فناوری پیشرفته
صنعت آب و آینده پژوهی
این نمونه‌ها و موارد دیگری مانند توربین‌های تولید آب از رطوبت هوا، قطعاً می‌توانند بر روی معادله تولید و مصرف آب در هر دو طرف تأثیرگذار باشند. به نظر می‌رسد که فناوری می‌تواند نقشش را در گذر از بحران بی‌آبی بازی کند. اما این‌که چقدر ما فناوری را وارد بازی کنیم، عدم قطعیت بزرگی است که شاید می‌طلبد که من و شما فریاد بلند فناوری شویم.
آینده نگاری مدیریت آب
منابع مورد استفاده و منابع بیشتر برای مطالعه:
دیدگاهتان را بنویسید