تابستان امسال فرصتی دست داد تا در یکی از بهترین مدارس اصفهان و برای دو گروه از دختران ورودی کلاس دهم، کارگاه تفکر طراحی برگزار کنم. برگزاری این کارگاه لذتی بی‌اندازه برای من داشت و همین امر سبب شد تا تجربه‌ام را با شما به اشتراک بگذارم.
پیش و بیش از هر چیز از هیئت امنا و مدیران مدرسه تشکر می‌کنم. قبل از برگزاری کارگاه، ۳ بار در دانشگاه و یک بار در مدرسه جلسه برگزار کردیم تا مطمئن شویم که همه چیز به خوبی پیش خواهد رفت.

کارگاه تفکر طراحی با طعم آینده پژوهی

کارگاه تفکر طراحی به من کمک کرد تا مهارت‌های چهارگانه آینده‌گرا یعنی خلاقیت، کار تیمی، ارتباط برقرار کردن و تفکر انتقادی را با دانش آموزان تمرین کنم. هر کدام از گروه‌ها داستانی از یک «انسان خوب» ساختند و سپس سعی کردند ویژگی‌های انسان خوبی که در ذهن داشتند را با طراحی محصول یا یک اقدام اجتماعی بازنمایی کنند.

ایده‌های بسیار خوبی در نهایت به دست آمد و چندین جلسه روی آن‌ها کار شد. ایده‌هایی مربوط به صلح جهانی، محیط زیست، زنان، کودکان کار و کودکان بیمار، سالمندان، شبکه‌های اجتماعی، امید جمعی، مدرسه و …

بچه‌ها هم بازخوردهای بسیار خوبی از کلاس ارائه دادند. هر کدام از آنها چیزهای گران‌بهایی یاد گرفته بودند و به من هم چیزهایی یاد داده بودند. این یک فرصت عالی بود تا بیرون از چارچوب‌های خشک مدرسه به مهم‌ترین دغدغه‌های بچه‌ها بپردازیم و آنها را برای آینده آماده کنیم. نتایج کارگاه‌ها با دعوت از والدین و در یک مراسم اختتامیه ارائه شد. هم‌چنین جلسه‌ای نیز با معلم‌های مدرسه داشتیم تا کار کردن با مثلث مدرسه یعنی دانش آموزان، والدین و معلم‌ها را کامل کرده باشیم.

خروجی کار گروهی بچه‌ها در بعضی از گروه‌ها مدل ساده ای از یک محصول بود مثل ماکت خانه سالمندان با طراحی انسانی یا یک کفش که قابلیت تمیز کردن زمین را داشت، گاهی یک اقدام اجتماعی بود مثل ترویج حفظ محیط زیست در شبکه‌های اجتماعی یا درست کردن یک صفحه اینستاگرام برای معرفی کردن افراد معلولِ موفق (بچه‌ها گفتند نباید بگوییم معلول بگوییم متفاوت) یا یک محصول نرم بود مثل پادکست و کتاب‌های صوتی خیلی کوتاه.

بچه‌ها در این کارگاه اجازه داشتند وارد جامعه شوند و با مردم عادی در مورد طرح‌ها و ایده‌هایشان مصاحبه کنند و حرف بزنند. به آن‌ها مصاحبه کردن را یاد دادم و همین مسئله خودش باعث شد تا دانش آموزانِ من بتوانند ارتباطات بهتری پیدا کنند. کار گروهی و ارتباط برقرار کردن با مردم جزئی از پیشرفت در آینده هستند که در کلاس‌های درس معمولی جای آنها خالی است.

نوشته مرتبط: کارگاه آینده در مدرسه

دغدغه‌های بچه‌ها گاهی فراتر از انتظار بود. گروهی که بروشورهای صلح تهیه کرده بود و یک بعد از ظهر در میدان امام با توریست‌ها صحبت می‌کردند و به آن‌ها می‌گفتند که به عنوان دختران ۱۶ ساله چقدر صلح جهانی برایشان مهم است و از جنگ بیزارند.

نوشته مرتبط: کارگاه آینده‌پژوهی

امیدوارم این چنین کارگاه‌هایی نه تنها در مدارس محدود آن هم به عنوان فوق برنامه، بلکه در همه مدارس و به عنوان اصل برنامه در نظر گرفته شوند. قویاً معتقدم که موفقیت بچه‌ها فارغ از میزان سواد و حفظیاتشان به مهارت‌های بنیادینی مانند تفکر انتقادی، خلاقیت، ارتباط مؤثر برقرار کردن، تاب آوری و همکاری بستگی دارد.