پروژه هزاره (The Millennium Project) بار دیگر گامی رو به جلو در مسیر بروزرسانی ابزارهای آینده پژوهی برداشته است. در روز جهانی آینده ۲۰۲۴، خبری منتشر شد که توجه بسیاری از متخصصان این حوزه را جلب کرد: تلفیق یکی از قدیمیترین و معتبرترین ابزارهای آینده پژوهی با قدرت محاسباتی هوش مصنوعی. هاب برزیلِ پروژه هزاره، با همکاری رزا آلگریا، گوستاوو ماچادو و دیگو مافازیولی، نسخه جدیدی از «چرخ آینده» را توسعه داده و آزمایش کردهاند که قابلیتهای تحلیل را به طرز چشمگیری افزایش میدهد.
میراث ۵۰ ساله جروم گلن در قالبی نو
چرخ آینده (Futures Wheel) را جروم گلن در سال ۱۹۷۱ ابداع کرد. این ابزار در پنج دهه گذشته به عنوان یک روش استاندارد به آیندهپژوهان و سازمانها کمک کرده تا پیامدهای مستقیم و غیرمستقیم یک روند یا تصمیم خاص را ترسیم کنند. هدف اصلی این ابزار همیشه ترسیم بصری تاثیرات احتمالی و کمک به تفکر سیستماتیک درباره آینده بوده است.
با این حال، جهان امروز با پیچیدگیهایی روبروست که تحلیل دستی آنها دشوار است. نسخه جدید این ابزار که «چرخ آینده تقویتشده با هوش مصنوعی» نام دارد، برای پاسخ به همین نیاز طراحی شده است. این ابزار جدید ضمن حفظ هسته اصلی و مزایای روش سنتی، از توان پردازشی هوش مصنوعی برای ارتقای کارایی بهره میبرد.
هوش مصنوعی چه چیزی به این ابزار اضافه کرده است؟
ورود هوش مصنوعی به فرآیند ترسیم چرخ آینده، قابلیتهای متعددی را در اختیار کاربران قرار میدهد که در روش دستی کمتر در دسترس بود. بر اساس گزارش منتشر شده، ویژگیهای کلیدی این نسخه جدید عبارتند از:
مدیریت پیچیدگی: هوش مصنوعی قادر است لایههای متعدد و پیچیده پیامدها را که ممکن است ذهن انسان در پردازش همزمان آنها دچار خطا شود، تحلیل و مدیریت کند.
افزایش سرعت و کارایی در طوفان فکری: در جلسات گروهی، هوش مصنوعی میتواند به عنوان یک تسهیلگر هوشمند عمل کند و با پیشنهاد دادن ایدهها، از توقف جریان فکری جلوگیری کرده و سرعت ایدهپردازی را بالا ببرد.
عمق بخشیدن به تحلیل: این ابزار میتواند ارتباطات پنهان میان متغیرها را شناسایی کند و تحلیلهای عمیقتری از پیامدهای مرتبه دوم و سوم ارائه دهد.
تنوع دیدگاهها و یادگیری تطبیقی: یکی از چالشهای همیشگی در کارگاههای آینده پژوهی، محدودیت دانش شرکتکنندگان است. هوش مصنوعی با دسترسی به پایگاه دادهای عظیم، دیدگاههای متنوعی را وارد بحث میکند و فرآیند یادگیری را پویا و تطبیقی میسازد.
سناریوپردازی دقیقتر: خروجیهای دقیق این ابزار، خوراک بهتری برای مراحل بعدی آینده پژوهی مانند اولویتبندی و برنامهریزی سناریو فراهم میکند.
اولین آزمون میدانی موفق
این ابزار صرفاً یک ایده آزمایشگاهی نیست و کارایی خود را در عمل نشان داده است. در تاریخ یکم مارس، همزمان با رویداد ۲۴ ساعته گفتگوی پروژه هزاره، این ابزار در کارگاهی به رهبری شرمون کروز (رئیس هاب فیلیپین) مورد آزمایش قرار گرفت.
موضوع این کارگاه «حکمرانی پیشدستانه و شهرهای احیاگر» بود و نزدیک به دویست شرکت کننده در آن حضور داشتند. استفاده از نسخه هوشمند چرخ آینده در چنین مقیاسی نشان داد که این ابزار میتواند به خوبی فرآیند همآفرینی آیندههای مشارکتی و مطلوب را تسهیل کند و جهشی در توانایی ناوبری ما در آیندههای پیچیده ایجاد نماید.
گام بعدی: تحلیل اثرات متقابل هوشمند
تیم پروژه هزاره به توسعه همین یک ابزار بسنده نکرده است. گزارشها حاکی از آن است که این گروه با حمایت سایر اعضا، از جمله مارا دی براردو از هاب ایتالیا، در حال کار بر روی هوشمندسازی سایر روشهای کلاسیک نیز هستند. پروژه بعدی آنها تمرکز بر روش مشهور «تحلیل اثرات متقابل» (Cross Impact Analysis) است که توسط گوردون و هلمر ابداع شده بود. این روند نشان میدهد که آینده پژوهی در حال ورود به دورانی جدید است؛ دورانی که در آن ابزارهای کلاسیک با فناوریهای نوین ترکیب میشوند تا دقت و گستردگی دید ما نسبت به آینده افزایش یابد.
منبع: millennium
دیدگاهتان را بنویسید