پروژه هزاره (The Millennium Project) را دانشجویان آینده پژوهی با کتاب روش شناسی ملنیوم می‌شناسند.
پروژه هزاره یا ملنیوم، سازمانی مستقل و غیرانتفاعی است که در سال ۱۹۹۶ و پس از سه سال مطالعه امکان‌سنجی متولد شد. این سازمان در واقع، یک اتاق فکر متشکل از آینده پژوهان، مدیران کسب و کار و سیاست‌گذارانی است که برای سازمان‌های بین‌المللی، دانشگاه‌ها، دولت‌ها، سازمان‌های غیرانتفاعی و .. کار می‌کنند.
هدف این سازمان، ارتقای چشم‌اندازهای انسانی به منظور دست‌یابی به آینده‌های بهتر است و مأموریتش تفکر در مورد آینده و در معرض نقد قرار دادن این تفکرات است تا از بازخوردهایی که از این نقدها می‌گیرد بتواند با رجوع به خرد جمعی تصمیمات بهتری در مواجهه با مسائل آینده بگیرد.
پروژه هزاره یا ملنیوم
دو پروژه همواره در ملنیوم دنبال می‌شوند. یک مورد گزارش‌های سالیانه‌ای است تحت عنوان «وضعیت آینده» که برخی از این گزارش‌ها به فارسی نیز ترجمه و خلاصه اجرایی آنها در وب‌سایت این سازمان در دسترس قرار دارند. این گزارش‌ها بر روی مهم‌ترین چالش‌های پیش روی بشر در سطح جهانی است. هم‌چنین کتاب روش‌شناسی که به تواتر به روز می‌شود و جزء منابع خوب در روش‌شناسی آینده نگاری است.
در سال‌های ۲۰۰۴ و ۲۰۰۵ میلادی پروژه هزاره، مطالعه‌ای در زمینه مسائل نوظهور اخلاقی در مقیاس جهانی را در دستور کار خود قرار داد. این تحقیق بر آن بود تا مهم‌ترین مسائل اخلاقی که در سطح جهانی و در افق زمانی تا سال ۲۰۵۰ میلادی امکان وقوع دارند را شناسایی، احتمال وقوع آنها را بررسی و برای مقابله با هر کدام راهکارهایی را پیشنهاد بدهد.
هم‌چنین، تحلیل‌هایی نیز بر روی اثر تفاوت‌های گوناگون بر روی شناسایی مسائل اخلاقی و احتمال وقوع آنها صورت گرفت. برای مثال، این‌که مردم در مذاهب و ملیت‌های مختلف، مسائل گوناگونی را به عنوان معضلات اخلاقی پیش روی بشر شناسایی می‌کردند و یا جنسیت پاسخ دهندگان بر روی درک آنها از مسائل اخلاقی تأثیرگذار بود.
روش دلفی در آینده پژوهی
در این پژوهش به منظور جمع آوری داده‌ها از پرسش‌نامه دلفی سه مرحله‌ای (three-round Delphi) استفاده شد. علاوه بر این‌که مطالعه این پژوهش برای همگان و به خصوص علاقه‌مندان به حوزه آینده‌پژوهی و اخلاق پژوهان خالی از لطف نبوده و حاوی نکات تأمل برانگیزی در زمینه مسائل اخلاق جهانی است، از منظر تکنیکی و چگونگی اجرای یک پروژه آینده‌پژوهی نیز قابل ملاحظه بوده و چه بسا می‌تواند به عنوان یک درس‌نامه در سرفصل درس روش‌شناسی آینده پژوهی در دانشگاه‌های کشور تدریس شود.
برای مثال برخی از نکات آموزنده این تحقیق عبارت اند از:
- نحوه صحیح پیاده سازی روش دلفی آن هم در مقیاس جهانی؛
- کمیته اجرایی؛ نزدیک به ۴۰ پژوهشگر از کشورهای مختلف دنیا در این کمیته حضور داشته‌اند؛
- ترجمه پرسش‌نامه‌ها به چندین زبان زنده دنیا؛
- وجود مسئولین منطقه‌ای (۲۳ نفر) که هر کدام مسئولیت هماهنگی در یک کشور و یا منطقه را به عهده دارند؛
- ادامه پروژه تا سطح ارائه پیشنهاداتی برای مقابله با چالش‌های اخلاقی شناسایی شده مبتنی بر خرد جمعی
و مسائل زیادی از این قبیل که این پژوهش را به یک نمونه خوب در روش دلفی تبدیل می کند.
می توانید از لینک زیر گزارش این پروژه را دانلود نمایید.
۰ دیدگاه