آیا بین تحصیلات دانشگاهی و موفقیت ارتباطی وجود دارد؟
در کلاس‌های درس، همیشه مرور زندگی‌نامه افرادی مانند بیل گیتس یا مارک زاکربرگ، توجه دانشجویانم را به خودش جلب می‌کند. شخصیت‌های بزرگ دنیای کسب و کارِ امروز که هر دو در میانه راه، دست از کلاس و دانشگاه برداشته و ترک تحصیل کرده‌اند. مثال‌هایی که نشان می‌دهند همه مسیرهای موفقیت از دانشگاه نمی‌گذرند. اما آیا وقتی در کل جامعه، به تحقیق بپردازیم باز هم چنین خواهد بود؟ آیا باز هم نمی‌توانیم میان تحصیلات دانشگاهی و موفقیت ارتباط معناداری پیدا کنیم؟
نوشتار مرتبط: در سوگ آموزش
حقیقت آن است که حداقل در کشور آمریکا نتایج تحقیق نشان می‌دهد که به افرادی مانند بیل گیتس و مارک زاکربرگ که بدون تحصیلات دانشگاهی موفق بوده‌اند، باید به چشم استثنا نگاه کرد، نه قانون حاکم بر کل جامعه.
نتایج تحقیقی که در میان مدیران ارشد، میلیونرها، میلیاردرها، قضات و سیاستمداران انجام شد، نشان می‌دهد که ۹۴ درصد از افراد اثرگذار و ثروتمند در جامعه آمریکا مدرک دانشگاهی دارند و حدود پنجاه درصد آن‌ها از دانشگاه‌های سطح بالا فارغ التحصیل شده‌اند.
هم‌چنین، نتایج نشان می‌دهد که ۸۰ درصد از «قدرتمندترین افراد لیست فوربس» از دانشگاه‌های عالی فارغ‌التحصیل شده‌اند، ۴۵ درصد از میلیاردرهای لیست فوربس تحصیلات عالیه دارند و تنها ۱۱ درصد دانشگاه نرفته‌اند. هم‌چنین جالب است که تنها ۲ تا ۵ درصد آمریکایی‌ها برای دوره لیسانس به یک دانشگاه سطح بالا می‌روند.
بنابراین ارتباط بین تحصیل در یک دانشگاه سطح بالا و موفقیت، یک ارتباط قوی است و باید در تحلیل‌ها، سوپر موفق‌هایِ ترک تحصیل کرده را استثناهایی نایاب و بیرون از دایره آمار در نظر آوریم.
نوشتار مرتبط: تحصیلات عالیه آینده گرا
آموزش عالی و موفقیت در ایران
نمی‌دانم که در ایران آیا تحقیقی در این زمینه انجام شده است یا نه اما به نظرم شرایط تحصیلات در ایران و البته کیفیت تحصیلات دانشگاهی در ایران درصدهای تحقیق بالا را جابه جا کند. اما در کل در کشور ما هم این رابطه احتمالاً معنادار خواهد بود.
چه باید کرد؟
به هر حال چیزی که به شدت در برنامه‌ریزی‌های آینده آموزش عالی باید مدنظر سیاستگذاران قرار گیرد، کیفیت دوره‌های مختلف دانشگاهی است. من همیشه این مثال را عنوان می‌کنم که در حالی که جامعه و بخش خصوصی ما در باند سرعت اتوبانِ پیشرفت با سرعت دویست کیلومتر در ساعت در حال حرکتند، نهادهای آموزشی یعنی آموزش و پرورش و آموزش عالی، در باند انتهایی اتوبان با سرعت پنج کیلومتر آهسته آهسته قدم بر می‌دارند.
اگر می‌خواهیم دانشگاه به معنای واقعی سهمی در پیشرفت کشور داشته باشد، شرط اول این است که دانشگاه پا به پای محیط (در اینجا اجتماع، فناوری، سیاست و ..) پیش بیاید. در واقع این یعنی این‌که چیزهای زیادی (مانند ساختار سازمانی دانشگاه، تعریف رشته‌ها، تعریف سرفصل‌ها، استقلال مالی دانشگاه، تعامل دانشگاه با صنعت، نحوه ارتقای اساتید، نحوه امتیازدهی به دانشجویان و ….) در این نهاد باید تحولات اساسی به خود ببینند.
برای فتح آینده، قدم اول دور ریختن افکار کهنه است.
به امید آن روز….
سلام
من دانشجوی دکترای آینده پژوهی هستم
من اطلاعات مکتوب در این زمینه ندارم
اما از شخصی که در این زمینه صاحب نظر و مطلع بود در جلسه ای که درباره کیفیت آموزش در ایران بود، شنیدم در سال های اخیر تحقیقاتی که در ایران انجام شده بین پیدا کردن شغل ( نه موفقیت) و تحصیلات دیگه رابطه مثبت وجود ندارد!