در میزگردی که در دفتر ایسنا اصفهان با موضوع بررسی شکاف بین نسلی در جامعه ایران برگزار شد، به بحث و گفت‌وگو پیرامون شکاف نسلی، راه‌های مواجهه با نسل‌های آینده و چالش‌های پیش رو پرداختیم.
دیدگاه خودم را نسبت به شکاف بین نسلی با یک روایت اینگونه آغاز کردم: سبک زندگی فردی را که ۳۰۰ سال قبل در اصفهان زندگی می‌کرد، با فردی که هزار سال قبل در اصفهان زندگی می‌کرد مقایسه کنید. آنچه شما تصور می‌کنید و واقعیات تاریخی نشان می‌دهد، سبک زندگی این دو نفر به همدیگر بسیار شبیه‌تر از سبک زندگی آن‌ها با فردی در دوران معاصر است. از این واقعیت به «چگالی تغییر» یاد می‌شود.
بشر تاکنون چهار موج اصلی را در زندگی خود پشت سر گذاشته است: پــس از مــوج اول (روی آوردن بــه کشــاورزی)، مــوج دوم (انقــلاب صنعتــی) و مــوج ســوم (فنــاوری اطلاعات)، توسـعه زندگـی بشـر در آسـتانه قـرن ۲۱ بـا مـوج چهـارم توسـعه کـه همـان فناوری‌هـای همگراسـت مواجه اسـت. از اینجا به بعد چگالی تغییرات در همه وجوه زندگی انسان به‌قدری زیاد می‌شود که کسی که ۱۰ سال بعد به دنیا می‌آید سبک زندگی متفاوتی با انسان امروز دارد. این درحالی است که انسان معاصر قطعاً ارتباطات و اطلاعات بیشتری دارد که هر روز دامنه آن وسیع‌تر می‌شود، پس لاجرم تغییر و فاصله میان نسل‌ها می‌افتد، بنابراین نمی‌توانیم بگوییم با موضوعی روبرو هستیم که نمی‌دانیم مسئله شده یا هنوز مسئله نشده، به مرحله بحران رسیده یا نرسیده و آیا باید برای مواجهه با آن باید طرح و برنامه‌ای داشت یا نه؟
روح زمانه متناسب با نسل جدید است و مفاهیمی چون شکاف و گسست نسلی، داستان نسل قدیم است. از یک سو گفتمان نسل جدید تا چند سال بعد گفتمان غالب خواهد شد و در سوی دیگر نسل قدیمی‌تر از منظر فضیلت‌های اخلاقی و اجتماعی انتقاداتی به آن‌ها دارند.
هرچقدر به سمت آینده پیش برویم، چگالی تغییرات قابل ملاحظه در بازه‌های زمانی مختلف بیشتر می‌شود. به‌عنوان نمونه می‌دانیم که در قرن چهاردهم میلادی ماشین چاپ اختراع شد و ۲۰۰ سال بعد از آن تلسکوپ اختراع شد، یعنی در این مدت اتفاق خاص دیگری نیفتاد و اگر کسی ۲۰۰ سال به عقب یا جلو برمی‌گشت می‌توانست به راحتی زندگی کند. حالا تصور کنید نوجوان امروز اگر می‌توانست با ماشین زمان به دهه ۶۰ برگردد آیا می‌توانست زندگی کند؟
ممکن است چون ما در بطن ایجاد تغییر نیستیم متوجه بسیاری از این تغییرات نشویم، اما این تغییرات وجود دارد و چگالی و تعداد تغییرات در هر بازه زمانی بیشتر خواهد شد. به‌عنوان نمونه پدر من سبک زندگی پدربزرگش را خوب می‌فهمید، اما برای من فهم سبک زندگی پدربزرگم سخت است و برای نوه‌های من به‌شدت سخت‌تر خواهد بود. پس به‌مرور بازه زمانی نسلی که تجربه زیسته مشترک دارد کم می‌شود، به این معنی که در آینده با فردی که ۱۰ سال فاصله زمانی دارید کمتر حرف مشترکی دارید و حتی علایق، رؤیاها و اهداف شما بسیار متفاوت خواهد بود.
دیدگاهتان را بنویسید